Ir o contido principal

É daquela, con 16 ou 17 anos de idade, cando por Paco Campos (entón crítico literario do diario El Progreso) chega ás miñas mans o segundo libro publicado de Manuel Rodríguez López: “Saudade no bulleiro” (ano 70). Libro este que me impactou de forma que foron poemas para ler e reler moitas veces e nos que, eu adolescente, achaba tanta claridade e tanta verdade que resultaba un tesouro de palabra descarnada, de quen descoñecido, ata entón para min, escribía aqueles versos desde Catalunya. Sabía pouco máis de quen tan só era o manifesto dun poeta galego na emigración, pero si souben que me engaiolou xa dende o primeiro e maxistral poema dese libro. Cito os seis versos primeiros:

Sinto a nenez lonxana
arrebolando na eira,
xogando co balón feito de trapos,
un tiracoios i aquil carromato.
-Son moi probes os Magos das aldeas
i os da vila non chegan ás bisbarras-.

que me engaiolou en poemas, digo, ata o punto de memorizalos. Que me engaiolou mesmo, insisto, dende ese heptasílabo perfecto do título e que daquela investiguei para saber cál era a mensaxe que o autor tencionaba transmitirnos xuntando aquelas dúas palabras. De “saudade” si: dor da ausencia ou lembranza nostálxica por algo ou alguén querido pero distante. Estaba claro. Pero de “bulleiro”, só atopaba -creo acordar- significados como: lodo que se forma nos camiños despois da chuvia, ou paraxe pantanosa, ou lugar onde nace a auga, ou manancial que abrolla no chan… O caso é que por Ánxel Fole (con quen por eses anos frecuentaba eu asiduas conversas de media tarde no ventanal de El Regio que daba á ronda da muralla) souben que “bulleiro” podía ter, tiña, un significado figurado referido a feitos e actitudes que degradan ou envilecen. E por moitos anos aquel título do libro de Manuel Rodríguez López era para min, en traducción libre: “Dor nostálxica das cousas distantes amadas dende o lugar de vivir de preto todo o que degrada e envilece a vida e as accións do home”. (¡Tiña leria a libérrima transcrición miña de “Saudade no bulleiro”!). En todo caso, inquedante título para un libro de poemas denunciador e contundente. Ese foi o meu primeiro achegamento a unhas páxinas nos que o autor semellaba delongar os versos, o idioma dos versos, e a vida, e mesmo as mans da vida. E mesmo parecíame que o poeta andaba a petar nas portas pechadas das conciencias, sen moito achar quen as abrira.